Butterfly, flutter-by!

In western European languages (which are mainly of Germanic and Roman origin) words for common objects often share the same root, such as in cat, Katze, chato, gatto, gato, and butter, Butter, burro, beurre. This is not the case with butterfly, for which each language has its own unique name. A nice poetic theory why this is so is such :

The concept/image of butterfly is a uniqely powerful one in the group minds of the world's cultures... Butterflies are such perfect symbols of transformation that almost no culture is content to accept another's poetry for this mythic creature. Each language finds its own verbal beauty to celebrate the stunning salience of butterfly's being.
Haj Ross

To me the most pretty names for butterfly are those which make use of sound symbolism, where reduplication of sounds or indeed a whole syllable produces an aural impression of, in the case of butterfly, fluttering delicate wings.

Compare plain: vilnder (Dutch), motyl (Polish), somerfugl (Danish)

with fluttering: farfalla (Italian), borboleta (Portugease), papillon (French), babochka (Russian), parpar (Hebrew), fefe-fefe (Papuan).

Of course, the way one receives the sound of a certain word is to an extent personal, but... hear the difference? And in which group would you place English butterfly? To my liking it is, together with German Schmetterling, somewhere in between these two groups.


Source: Steven Pinker The Stuff of Thought: Language as a Window into Human Nature, ch. 6.

***

W językach Europy zachodniej (które w większości należą do grup germańskiej i romańskiej) słowa określające rzeczy powszednie mają zazwyczaj ten sam rdzeń, np: cat, Katze, chato, gatto, gato, oraz butter, Butter, burro, beurre. Nie dzieje się tak ze słowem motyl, dla którego każdy język posiada swoją odrębną nazwę. Przyjemną i poetyczną teorię wyjaśniającą, dlaczego tak jest, przedstawia lingwista Haj Ross:

"Koncept (wyobrażenie) motyla w grupowej świadomości kultur całego świata jest wyjątkowo silny (...) Motyle stanowią tak doskonały symbol przemiany, że żadna kultura nie zadowala się przejęciem obcej poetyki dla opisania tej mitycznej istoty. Każdy język znajduje swoje własne werbalne piękno, by wysławiać cudowny spektakl motylego istnienia."  

Według mnie, najładniejsze nazwy dla motyla można znaleźć w językach wykorzystujących onomatopeję, gdzie powtórzenie dźwięku lub nawet całej sylaby daje słuchowe wrażenie - w przypadku słowa motyl - trzepoczących delikatnie skrzydeł.  

Porównajmy zwykłe: vilnder (niderlandzki), motyl (polski), somerfugl (dunski)

z trzepoczącymi: farfalla (włoski), borboleta (portugalski), papillon (francuski), baboczka (rosyjski), parpar (hebrajski), fefe-fefe (papuaski).

Oczywiście to, w jaki sposob odbieramy dane słowo, jest do pewnego stopnia sprawą indywidualną, ale... słychać różnicę? A w jakiej grupie ustawilibyście angielskie butterfly? Wedle moich upodobań plasuje się ono, razem z niemieckim Schmetterling, gdzieś pomiędzy tymi dwiema grupami.

Źródło: Steven Pinker The Stuff of Thought: Language as a Window into Human Nature, ch. 6.